Μπέικου, Μαρία
Αφού με ρωτάτε, να θυμηθώ..
Καστανιώτη, 2010. - 268σ .Γεννήθηκα στην Ιστιαία της Εύβοιας. Στον πόλεμο βρίσκομαι στην Αθήνα, φοιτήτρια της Ιατρικής. Οργανώνομαι και δουλεύω παράνομα με τον Λεωνίδα Κύρκο στο πανεπιστήμιο. Συλλαμβάνεται ο αδερφός μου. Οδηγείται στις φυλακές.
Παρά την αντίθεση των γονιών μου, κατατάσσομαι στον ΕΛΑΣ. Λαχταρώ να πολεμήσω με το όπλο στο χέρι. Η πρώτη μου μάχη είναι στο Καρπενήσι. Ξέρω ότι αμύνομαι, δεν θέλω να κάνω κακό σε κανέναν, απέναντί μου όμως είναι ο εχθρός. Σημαδεύω και πυροβολώ. Φοβάμαι. Καταλαβαίνω στο πρόσωπο του διπλανού μου τι σημαίνει σύντροφος. Κόβω την κοτσίδα μου για να παρελάσω στην απελευθέρωση. Παραδίδω το όπλο μου στη Βάρκιζα.
Παντρεύομαι τον Γεωργούλα Μπέικο.
Ξαναπιάνω το ντουφέκι για να αμυνθώ, δεύτερη φορά, με τον Δημοκρατικό Στρατό. Το αφήνω, ηττημένη πια, στα αλβανικά σύνορα και φεύγω περνώντας στο άγνωστο. Τρομάζω.
Ζω είκοσι επτά χρόνια στη Σοβιετική Ένωση. Φοιτήτρια στο Ινστιτούτο Κινηματογραφίας της Μόσχας, στην τάξη του Μιχαήλ Ρομ, με το συμφοιτητή και πολύ καλό φίλο μου Αντρέι Ταρκόφσκι. Σκηνοθετούμε από κοινού τους "Φονιάδες" του Χέμινγουεϊ. Δουλεύω ως εκφωνήτρια στον Ραδιοφωνικό Σταθμό της Μόσχας. Είκοσι επτά χρόνια χωρίς ιθαγένεια. Ψάχνω κάποιον ν' ακούσει την ιστορία μου. Τη λέω παντού.
Η επιστροφή. Επιστρέφω στην Ελλάδα με την τέφρα του Γεωργούλα, σαν την Ηλέκτρα. Η Ελλάδα. Στα όνειρά μου βλέπω ακόμα ότι τρέχω στα βουνά. Πατρίδα μου είναι όλα αυτά.
Η Μαρία Φέρλα-Μπέικου γεννήθηκε το 1925 την Ιστιαία και στον πόλεμο βρέθηκε να σπουδάζει την Ιατρική στην Αθήνα. Εκεί οργανώνεται και μπαίνει στην παρανομία, μαζί με τον Λεωνίδα Κύρκο. Έζησε μια ζωή σαν αληθινό μυθιστόρημα: ΕΠΟΝ, αντίσταση, ΕΛΑΣ, Δεκεμβριανά, κατάθεση των όπλων μετά τη Συνθήκη της Βάρκιζας, ο γάμος με τον έρωτα της ζωής, τον αγωνιστή και σπουδαίο δημοσιογράφο Γεωργούλα Μπέικο το 1945, η σύλληψή του το 1946, κακουχίες, φυματίωση, η κατάταξη στον Δημοκρατικό Στρατό και η φυγή στην ΕΣΣΔ, τον Αύγουστο του 1949. Όταν φτάνει πια στην Τασκένδη, ο άντρας της έχει ήδη καταδικαστεί σε ισόβια και ο αδερφός της βρίσκεται στην εξορία. Το 1952 επιλέγεται για τη θέση της εκφωνήτριας στον ελληνόφωνο ραδιοφωνικό σταθμό της Μόσχας, Εδώ Μόσχα. Την επόμενη χρονιά θα φοιτήσει στο Ινστιτούτο Κινηματογράφου, με καθηγητή τον Μιχαήλ Ρομμ και συμφοιτητή τον Αντρέι Ταρκόφσκι, τον οποίο και θα παντρέψει με την Ίρμα Ράους. Μια βαθιά φιλία και συνεργασία που φέρνουν σαν αποτέλεσμα μια διασκευή του φιλμ «Οι φονιάδες» του Ερνεστ Χέμινγουέι. Βαφτίζει και τον γιο τους Αρσένι. Θα ξαναδεί τον άντρα της το 1961, ο οποίος έχει καταφέρει να μεταβεί στη Μόσχα. Το 1975, με τη Μεταπολίτευση, η Μαρία Μπέικου επιστρέφει στην Ελλάδα για να ξαναπάρει την ιθαγένεια. Όταν μετά από 25 χρόνια θα πάρει το ελληνικό διαβατήριο και θα γυρίσει στη Μόσχα, η ζωή θα της παίξει το χειρότερο παιχνίδι αφού ο Γεωργούλας έχει ήδη πεθάνει. Έκτοτε, επιστρέφει με τις στάχτες του ζει στην Ελλάδα και ασχολείται με το θέατρο.
«Το Νοέμβριο του '45 παντρεύτηκα τον Γεωργούλα. Γνωριστήκαμε στον ΕΛΑΣ και το Μάουζερ που κρατούσα ήταν δώρο δικό του. Ενιωσα το πρώτο ερωτικό σκίρτημα όταν ο κατοπινός συζυγός μου μού πρόσφερε ένα όπλο! Ο ρομαντισμός είχε συνδεθεί και με τη στρατιωτική πειθαρχία. Είχαμε δώσει λόγο τιμής να ολοκληρώσουμε τη σχέση όταν απελευθερωθούμε. Αυτό που μας έκαιγε την καρδιά ήταν η νίκη: να διώξουμε το μισητό εχθρό και ν' αλλάξουμε τον κόσμο».
Το σημερινό ΚΚΕ πώς σας φαίνεται;
- «Δεν ξέρω πια πώς να το χαρακτηρίσω. Αυτά μάλιστα που λέει τελευταία για τον Στάλιν μου φαίνονται σαν κωμωδία. Επέστρεψα από την ΕΣΣΔ το 1975. Δεν πρόλαβα ζωντανό τον άντρα μου και έκτοτε δεν με ενδιαφέρει τίποτα πια. Μου έμεινε μόνο μια βαθιά πικρία».
Μετανιώσατε για τους αγώνες σας;
- «Καθόλου κι αυτό γιατί δεν υπήρχε επιλογή. Μετά τη διάσπαση ο άντρας μου ακολούθησε το ΚΚΕ εσωτερικού. Μέσα σε μια νύχτα του αφαίρεσαν όλα τα προνόμια, μέχρι και τον τηλέτυπο. Πικράθηκα πολύ και απομακρύνθηκα. Νιώθω αριστερή. Ο Μαρξ επιστρέφει, θυμηθείτε το. Στη θεωρία του θα πατήσει το καινούριο που θα γεννηθεί για ν’ αλλάξει τον κόσμο προς το καλύτερο».
